57 - Afscheid

Woensdag 27 mei 2015
Vandaag is de afscheidsdienst/crematie van tante Diny. De afgelopen dagen hebben Riëtte, Maartje en ik veel contact met elkaar gehad over de inhoud van de crematie. We hebben alledrie het gevoel, dat we ook dit samen hebben gedaan.

Iedereen komt met enkele losse bloemen en leggen die op de kist van tante Diny. Wat een kleurenpracht en wat zou ze dit prachtig gevonden hebben.
Na 2 verhalen van haar jongste zus Tiny en een nicht Angelique, komt een foto serie die ik samengesteld heb op de muziek  Une belle histoire van Michel Fugain.

Voor mij, leest Maria haar verhaal en een gedicht in het frans voor, uit piëteit met tante Diny en voor de franse familie van Louis, haar man, maar helaas waren die vandaag verhinderd.

Ik lees mijn verhaal voor tijdens de afscheidsdienst:

Hallo lieve Tante Diny, ik ben het Anne-Marie.

PARTIR C’EST MOURIR UN PEU

Vertrekken is een beetje doodgaan….
en dat is begonnen toen tante Diny besliste, dat het beter was om haar geliefde Frankrijk vaarwel te zeggen en de laatste jaren van haar leven bij haar familie in Oisterwijk door te brengen.

Geboren op 30 augustus 1925 en bewust de oorlogsjaren meegemaakt. Dat hoorde je vaak van haar, wanneer je bij haar op vakantie was. Etensresten werden niet weggegooid, nee, die konden de volgende dag nog goed gegeten worden! Zo ook het stokbrood. Het allerlekkerst als het vers was. Maar nee hoor, iedere kruimel moest op, voordat er weer een nieuwe baguette gekocht werd. De  broodrooster was dan ook een uitkomst. Soms gooide ik stiekem het brood weg, zodat er de volgende dag een vers pain gekocht kon worden.

Als jong meisje werkte ze in de groentezaak van Cooijmans aan De Lind in Oisterwijk, maar de wereld was groot en tante Diny wilde die verkennen. Wat had ze graag grote, verre  reizen gemaakt. Het  is er nooit van gekomen. Na Oisterwijk ging ze werken in lingerie- en kledingzaken in Eindhoven, Bergen op Zoom en Den Haag. Ik vond het altijd een feest als ik haar linnenkasten open maakte. Alles lag keurig gesorteerd en bij elkaar, strak, netjes en recht… Het is mij nog nooit gelukt om een kast zo mooi in te delen!

Toen ze in Rijswijk woonde, ging ze altijd naar het strand van Noordwijk. Daar, in Hotel De Beurs leerde ze in 1968 de fransman Louis Gingaud kennen. De liefde van haar leven!
Samen woonden ze jaren in Leiderdorp tot het moment waarop het pensioen van ome Louis naderde. Ze besloten een stuk grond te kopen bij Lac de Vassivière in Frankrijk. 
In juli 1984 vertrokken tante Diny en ome Louis definitief naar hun droomhuis in Frankrijk. Hier was ze helemaal in haar element.
Iedereen was er welkom. Er was altijd een slaapplaats en zo niet, dan mocht er een tent of caravan in de tuin gezet worden.
Van die slaapplaats hebben niet alleen wij, maar velen onder ons, dankbaar gebruik gemaakt.

Als klein meisje van 6 logeerde ik bij haar in Bergen op Zoom. Mijn been in het gips, zorgde ze 2 weken voor mij. Als tiener ging ik naar Rijswijk en mocht ik met tante Diny en ome Louis mee naar een heus nieuwjaarsbal met het Cocktail Trio. En ik had een echte lange rok! Met Leo heb ik bij hen gelogeerd in Leiderdorp, waar ze gigot voor ons maakte. Lamsbout, met het grote mes van ome Louis, die teentjes knoflook in de bout stak. Helaas heb ik het recept nooit kunnen lospeuteren bij tante Diny. Het was haar geheim.
Vanaf het eerste jaar, dat tante Diny in Frankrijk woonde,  vierden Leo en ik bijna jaarlijks  2 weken zomervakantie bij haar. Wat genoot ze ervan om de gastvrouw te zijn. Ze had altijd zelf ook vakantie als wij kwamen, zei ze dan!
Niets was teveel, samen naar het strandje, samen een toer maken rond het mooie meer, samen naar de supermarkt in Eymoutiers, samen naar Limoges, winkelen en samen zitten op het terras voor haar huis en kijken naar alle auto’s, fietsers en wandelaars, die voorbij kwamen. En altijd groeten naar iedereen.

Ze hield van het meer en de bossen. In de bossen plukte ze eetbare paddenstoelen en van zelf geplukte bramen maakte ze overheerlijke jam. En van  de bosbessen uit haar achtertuin maakte ze de heerlijkste crème de cassis, die steevast in de droge witte wijn (entre deux mers voor de kenners onder ons) terechtkwam voor een kir. Op vakantie bij tante Diny was een groot  feest.
Iedere middag en avond voor het eten, was het apéritief-tijd. Ome Louis aan de Ricard en wij aan de kir en de nootjes.
En wat kon ze lekker koken, haar grote hobby. Beroemd is haar eerder genoemde gigot, mijn lievelingsgerecht. Ook de zelf gevangen forellen maakte ze schoon en smaakten fantastisch. Ik was ook dol op de tomaten met sjalotjes en zelfgemaakte dressing. Haar desserts waren overheerlijk. Wie kent er niet de mousse au chocolat, oeufs à la neige en crème brulée. Menigeen van ons heeft zo vast zijn eigen favoriete recept bij tante Diny.
Het hoogtepunt was haar Irish Coffee, die ze maakte van Jameson whiskey, die ze verstopte achter het gordijn in de gang en alleen voor de Irish Coffee gebruikte… Ik vond het altijd zonde dat ze de alcohol eruit verdampte met een lucifer, maar dat kon ze wel heel goed. En uiteindelijk smaakte de koffie geweldig.

6 augustus 1991 trouwde ze met ome Louis. Ze straalde de godganse dag. Ik mocht haar getuige zijn. Wat was ze gelukkig, en wij ….
Toen ome Louis plotseling overleed op 23 juli 1998 stortte haar wereld in. Maar ze was sterk! Ze dacht er niet over om Frankrijk te verlaten. En dus ging ze door  met de patch-workgroep, de gym en lange wandelingen door het bos en langs het strandje van het meer.
Zelfs toen ze in 2004 haar gezichtsvermogen verloor, nadat ze 3 oogoperaties had ondergaan zonder resultaat, gaf ze niet op. 4 maanden woonde ze bij ons. En weer ging ze terug naar haar douce France.
Blindelings kende ze de weg in huis en velen hadden niet in de gaten hoe slecht ze zag. Ze herkende de mensen aan hun stem. En ja, ze had er altijd flink de pas in!!!
Ook toen ze zelf nauwelijks meer zag, bleef ze bij de patchworkgroep. Ze kon zelf niets meer maken, maar ze zag kleur en vond het fijn om de andere dames te adviseren. Ze voelde zich nuttig en dat was heel belangrijk voor haar.

Tante Diny en ik belden elkaar, iedere zondagochtend om 10 uur… dan dronken we samen koffie en dan zei ze weleens… “Zal ik de helikopter sturen, dan kun je je koffie hier bij mij komen drinken!”
Dat telefoneren, deden we al toen ome Louis nog leefde. Na zijn dood merkte ik aan haar stem, dat tante Diny zich steeds vaker eenzaam voelde in het verre Frankrijk.

Eind 2011 nam ze de moeilijke beslissing om terug te keren naar Nederland. We vonden een mooi appartement voor haar in Oisterwijk… het weekend van Pinksteren… 3 jaar geleden.
Riëtte, Wini en ik hielpen haar verhuizen. Na de verhuizing namen Riëtte, Maartje en ik de zorg voor tante Diny op ons.
Hoewel tante Diny blij was terug te zijn in Nederland, miste ze haar huis, haar tuin, de bossen en vooral het meer.
En hoewel ik haar gemis begreep, betekende voor mij haar terugkomst, dat ik nu iedere week echt bij haar op de koffie kon gaan. En dat deed ik, iedere donderdag. Samen gingen we ergens koffie drinken, deden boodschappen en kookten we. Aan haar inductiekookfornuis, dat ze in Frankrijk altijd zo graag wilde hebben, heeft ze nooit meer kunnen wennen. Ze vond het allemaal te ingewikkeld. Jammer.
Met de jaren verloor ze niet alleen haar zicht, ook ging ze geestelijk achteruit. Aanvankelijk onopgemerkt, maar al snel bleek zelfstandig wonen niet meer mogelijk.

In februari 2014 kwam er een kamer vrij in Huiskamer 1 van Catharinenberg;  het Grote Huis. En weer hebben we haar verhuisd.
Veel respect heb ik voor de verzorgsters, voor hun liefdevolle, respectvolle en meelevende verzorging van tante Diny.
Ook in het Grote Huis bleef ik haar wekelijks bezoeken.
Vanaf het moment dat ze achteruitging heb ik haar gefotografeerd en heb ik een blog geschreven om die vreselijke ziekte Alzheimer een gezicht te geven. Het was voor mij een manier om er langzaam maar zeker aan te wennen dat mijn lieve tante Diny mij stilletjes ontglipte. Maar zo af en toe, dan was ze er weer. Opeens! Helder, strijdlustig en lachend.
Diep van binnen is ze nooit veranderd.

Ik herinner me tante Diny vooral als die zeer verzorgde tante met een toilettas vol met snuisterijen, crèmepjes en poedertjes; als de tante bij wie de voordeur altijd open stond voor familie en vrienden; als de eeuwig jonge tante, die liever aan de tafel zat bij de jeugd, dan bij die ouwelui.

Tante Diny, je was een fantastische, onvervangbare eigenzinnige knuffeltante met een hart van goud!

BIj deze serie foto's hebben we het lied La ballade des gens heureux van Gérard Lenorman gekozen.

Riëtte leest het verhaal van meneer Pommeroy voor en Maartje draagt het gedicht voor van Ton Hermans, Ik heb het leven lief.
Daarna neemt iedereen afscheid en lopen langs de kist.

Van het crematorium gaan we naar Grand Café Meneer van Eijck, waar tante Diny graag naartoe ging.

Haar foto zetten we op de bar, met daarbij een glas Kir Royal.  Iedereen heeft een glas prosecco in zijn hand gekregen en mijn neef, Cees Verhoeven, de oudste neef van de familie, brengt een toost uit op het leven van tante Diny.
Het is heel gezellig. Zo had ze het graag gezien. Wat ik ook heel fijn vond, is dat er zoveel verzorgsters van tante Diny afscheid zijn komen nemen. Dat doet me echt goed.
Aan het einde van de samenkomst besluiten Maartje, Riëtte in ik en Leo, samen iets te gaan eten. Even gezellig met zijn drietjes, de Drie Zusketiers, zoals we onszelf altijd genoemd hebben.
En zo sluiten we deze dag af, met een heel fijn gevoel. Dat we er waren voor tante Diny, van het begin in juli 2012 tot het einde in mei 2015....
We besluiten, dat we aan tante Diny's laatste wens gehoor gaan geven. We brengen haar naar Frankrijk waar we haar gaan bijzetten in het graf van ome Louis.
De buurtjes in Frankrijk helpen ons daarbij.
En dus mag ze nog 1 keer reizen, terug naar haar geliefde Frankrijk.