Maandag 17 augustus 2015 Vandaag is het zover, tante Diny gaat naar huis. Naar haar geliefde Douce France, maar vooral naar haar geliefde echtgenoot Louis Gingaud. Ik had het haar beloofd toen ze naar Nederland kwam in 2012: "ik zorg ervoor dat je as terugkeert naar Frankrijk, naar Louis." Door mijn gezondheid, kan ik dat niet, maar gelukkig hebben Riëtte en Dion voorgesteld om dit samen met Leo en mij te gaan doen, 2 weken voor haar overlijden... En nu is het zover. Op zondag 16 augustus vertrekken Riëtte, Dion, Leo en ik naar Frankrijk, naar Peyrat le Chateau. We logeren in Hotel Bois de l'Étang. Een mooi plattelandshotel, schoon en voor de paar dagen dat we daar logeren, gewoon prima. Het voelt wel vertrouwd om daar te zijn. Op maandagmorgen om half 10 vertrekken we naar de kerk van paroisse Sainte-Anne... is dit toeval? We gaan op pad, tante Diny's urn in de Limousin-tas, dat vonden we wel zo toepasselijk. We komen om half 10 aan bij de kerk. We zijn de eersten. Riëtte en ik vinden het nogal spannend, hoeveel mensen zullen er zijn? En ik heb een tekst in het frans, gaat het me lukken om hem voor te lezen? We komen de kerk binnen en gelukkig hij is niet zo immens groot, maar wel oud. Heel bijzonder en ik begin met mijn camera wat te spelen met de instellingen, want ik wil een verslag maken van deze bijzondere ochtend. Samen met Xavier, een vriend en buurman, lopen we even door de kerk. Hij legt, natuurlijk in het frans, uit hoe het gaat verlopen tijdens de dienst. Het mag geen mis heten, omdat er geen pastoor aanwezig is. Maar Marie-Thérèse is diaken en mag de dienst voorgaan. Het is allemaal best officieel. Ik ben wel heel blij, dat de dochter van ome Louis binnenstapt met haar zoon Cedric. Ze hebben er toch 4 uur voor in de auto gezeten. Een hele trip. Ook Sylvie wil een woordje zeggen voor tante Diny. Erg lief. De urn wordt netjes neergezet. Eerst op een tafeltje en de foto op het altaar, maar dat was niet goed en dus werd er omgebouwd, net zolang tot de urn en de foto met kaarsjes op het tafeltje staan. Wij hadden een mooie doos gekregen van het crematorium, maar nee, de urn moest uit de doos.... even een beetje hilariteit bij Riëtte, Dion, Leo en mij, want de urn zat ook nog in het plastic. Gelukkig was Dion bereid om de urn uit te pakken en neer te zetten. Marie-Thérèse heeft een openingswoordje, daarna sprak ik een samenvatting van mijn tekst in het frans en Sylvie, namens haar en haar gezin, over hoe Diny, toch altijd een soort oma was voor haar kinderen. Xavier eindigt met een stukje over het leven van Diny in Frankrijk. Mijn tekst: Partir c’est mourir un peu Et cela a commencé quand tante Diny a décidé qu'il était préférable de dire au revoir à sa France bien-aimée et de passer les dernières années de sa vie avec sa famille à Oisterwijk au Pays-Bas. Elle est née le 30 Août 1925 à Oisterwijk, dans une famille de 12 enfants, elle était la 4ième. Elle a vécu à Oisterwijk, Bergen op Zoom, à La Haye, Rijswijk et Leiderdorp. Elle a travaillé avec dans les textile. Quand elle vivait à Rijswijk, elle allait toujours à la plage de Noordwijk. Là, à l'hôtel de Beurs, elle a rencontré le Français Louis Gingaud en 1968. Ils ont construit une maison à Auphelle et ils ont aménagé en Juillet 1984. Tout le monde était bienvenu. Dès la première année que tante Diny et oncle Louis ont vécu en France, Leo et moi avons passé chaque année près de deux semaines de vacances d'été chez eux. Toute était possible, aller à la plage, faire un tour autour du magnifique lac, faire les courses au supermarché à Eymoutiers, aller à Limoges pour le shopping et assis sur la terrasse de sa maison et regarder toutes les voitures, les cyclistes et les randonneurs, qui passent. Et toujours dire bonjour à tout le monde qui passe. Elle aimait le lac, la forêt et les gens. Oncle Louis et tante Diny se sont mariés le 6 aout 1991 à Peyrat le Chateau. Oncle Louis est décédé subitement le 23 Juillet 1998 et sa vie a basculé. Mais elle était forte. Elle ne voulais pas quitter la France. Elle a continué ses activités avec le groupe de patchwork, avec la gymnastique et les promenades à travers la forêt et le long de la plage du lac. Même quand elle a perdu la vue en 2004. Après trois opérations des yeux sans conséquence, elle n’a jamais renoncer. Elle a vécu 4 mois, chez nous au Pays Bas mais elle revenait á sa Douce France. Avec l’aide des voisins et amis francais et surtout avec l’aide de Monique et Philip Lentz. Fin 2011, elle a pris la décision difficile de revenir aux Pays-Bas, pour être en touré de sa famille. Nous lui avons trouvé un bel appartement pour elle à Oisterwijk, sa ville natale. Bienque tante Diny était heureuse d'être retour aux Pays-Bas, ses amis francaises, sa maison, son jardin, les forêts, et surtout le lac lui ont manqué. Après un an et demi, elle a non seulement perdu mais également la mémoire. Au début non détecté, la maladie de Alzheimer lui a ce perdre son autonomie. Février 2014 tante Diny fut placé dans un service pour patient attaient de démence. J’ai beaucoup de respect pour les infirmières, pour leur amour, les soins respectueux et compatissant pour Tante Diny. A partir de ce moment là, je l'ai régulièrement photographiée et j'ai écrit un blog sur internet sur cette terrible maladie d’Alzheimer et pour donner une visage á cette maladie. C'était pour moi une façon de lentement mais sûrement se m’habituer à ce changement de sa personalité, que ma chère tante Diny silencieusement m’échapper. Mais de temps à autre, elle était encore là. Soudain! Claire, combatif et souriante. Au fond, elle n'a jamais changé Je me souviens tante Diny surtout comme la tante très chic avec un sac de toilette pleine de bibelots, crèmes et poudres; comme la tante dont la porte était toujours ouverte à la famille et les amis; comme l'éternellement jeune tante, qui était assis à la table plutôt avec les jeunes, que avec les gens de son age. Tante Diny vous étiez une femme avec un cœur d'or. De kerk zat niet vol, maar toch waren zeker 25-30 mensen gekomen om afscheid te nemen van tante Diny. Buren en vrienden uit Peyrat le Chateau. Claude en Xavier Degrandmaison en Marie-Thérèse, erg goede vrienden van tante Diny hadden deze dienst in elkaar gezet. Een prachtig eerbetoon aan hun vriendin. Claude, Riëtte, Sylvie (dochter van Louis) en Cedric (zoon van Sylvie en kleinzoon van Louis) staken de kaarsen aan die bij de urn van tante Diny stond. Wat zou ze dit mooi hebben gevonden.... Na de dienst gaan we met deze mensen naar het kerkhof om tante Diny bij te zetten in de graftombe van ome Louis. Toen we op het kerkhof aan kwamen, was het graf van ome Louis opengemaakt door Jean-Claude van het gemeentehuis. Claude las een gedicht voor in het frans en ik een gedicht van Toon Hermans in het Nederlands en in het frans. Ik was vergeten de camera aan Leo te geven voor een foto.... daar baal ik nu dus wel een beetje van. Mijn tekst: Ik heb het leven lief, de mensen en de dieren De zeeën en rivieren, ik heb het leven lief. Ik heb het leven lief, de bergen en de dalen, De warme zonnestralen, ik heb het leven lief Ik heb het leven lief, het sterke en het broze Het blije en het boze, ik heb het leven lief En valt het doek dan dicht, nog even op het leven Een laatste glas geheven, ik heb het leven lief J’aime la vie, les gens et les animaux Les mers et les rivières, j’aime la vie. J’aime la vie, les montagnes et les vallées, Les rayons chauds du soleil, j’aime la vie J’ aime la vie, par sa force et sa faiblesse, Pour le meilleur et pour le pire, j’ aime la vie lorsque le rideau se ferme, une dernière fois lever un verre pour un toast, j’aime la vie De franse tekst hebben we ook gebruikt voor het gedachtenisprentje wat we aan de buren en vrienden gegeven hebben. hIk ga de urn in het graf zetten, nou ja, ik.... Maar ik nodig Sylvie en Riëtte uit om dit met mij te doen. Weer staan we met zijn drieën, maar hier had voor Riëtte en mij, Maartje moeten staan.... Jean-Claude staat in het graf en neemt de urn aan. Hij zet die op de kist (maar die is niet te zien) in het graf. Ik kijk Riëtte aan en denk, dit hebben we goed gedaan, tantes laatste wens is in vervulling gegaan, ze is nu bij haar Louis in haar geliefde Frankrijk. Een dag later gaan we weer terug, om te kijken hoe het graf er nu bij ligt. Het is netjes. De grote granieten plaat ligt weer op zijn plek.
Ik had het er even moeilijk mee: "nu moet ik je echt loslaten en achterlaten, lieve tante Diny." En dus geldt ook voor mij, Partir cést mourir un peu...
6 Comments
Woensdag 27 mei 2015 Vandaag is de afscheidsdienst/crematie van tante Diny. De afgelopen dagen hebben Riëtte, Maartje en ik veel contact met elkaar gehad over de inhoud van de crematie. We hebben alledrie het gevoel, dat we ook dit samen hebben gedaan. Iedereen komt met enkele losse bloemen en leggen die op de kist van tante Diny. Wat een kleurenpracht en wat zou ze dit prachtig gevonden hebben. Na 2 verhalen van haar jongste zus Tiny en een nicht Angelique, komt een foto serie die ik samengesteld heb op de muziek Une belle histoire van Michel Fugain. Voor mij, leest Maria haar verhaal en een gedicht in het frans voor, uit piëteit met tante Diny en voor de franse familie van Louis, haar man, maar helaas waren die vandaag verhinderd. Ik lees mijn verhaal voor tijdens de afscheidsdienst: Hallo lieve Tante Diny, ik ben het Anne-Marie. PARTIR C’EST MOURIR UN PEU Vertrekken is een beetje doodgaan…. en dat is begonnen toen tante Diny besliste, dat het beter was om haar geliefde Frankrijk vaarwel te zeggen en de laatste jaren van haar leven bij haar familie in Oisterwijk door te brengen. Geboren op 30 augustus 1925 en bewust de oorlogsjaren meegemaakt. Dat hoorde je vaak van haar, wanneer je bij haar op vakantie was. Etensresten werden niet weggegooid, nee, die konden de volgende dag nog goed gegeten worden! Zo ook het stokbrood. Het allerlekkerst als het vers was. Maar nee hoor, iedere kruimel moest op, voordat er weer een nieuwe baguette gekocht werd. De broodrooster was dan ook een uitkomst. Soms gooide ik stiekem het brood weg, zodat er de volgende dag een vers pain gekocht kon worden. Als jong meisje werkte ze in de groentezaak van Cooijmans aan De Lind in Oisterwijk, maar de wereld was groot en tante Diny wilde die verkennen. Wat had ze graag grote, verre reizen gemaakt. Het is er nooit van gekomen. Na Oisterwijk ging ze werken in lingerie- en kledingzaken in Eindhoven, Bergen op Zoom en Den Haag. Ik vond het altijd een feest als ik haar linnenkasten open maakte. Alles lag keurig gesorteerd en bij elkaar, strak, netjes en recht… Het is mij nog nooit gelukt om een kast zo mooi in te delen! Toen ze in Rijswijk woonde, ging ze altijd naar het strand van Noordwijk. Daar, in Hotel De Beurs leerde ze in 1968 de fransman Louis Gingaud kennen. De liefde van haar leven! Samen woonden ze jaren in Leiderdorp tot het moment waarop het pensioen van ome Louis naderde. Ze besloten een stuk grond te kopen bij Lac de Vassivière in Frankrijk. In juli 1984 vertrokken tante Diny en ome Louis definitief naar hun droomhuis in Frankrijk. Hier was ze helemaal in haar element. Iedereen was er welkom. Er was altijd een slaapplaats en zo niet, dan mocht er een tent of caravan in de tuin gezet worden. Van die slaapplaats hebben niet alleen wij, maar velen onder ons, dankbaar gebruik gemaakt. Als klein meisje van 6 logeerde ik bij haar in Bergen op Zoom. Mijn been in het gips, zorgde ze 2 weken voor mij. Als tiener ging ik naar Rijswijk en mocht ik met tante Diny en ome Louis mee naar een heus nieuwjaarsbal met het Cocktail Trio. En ik had een echte lange rok! Met Leo heb ik bij hen gelogeerd in Leiderdorp, waar ze gigot voor ons maakte. Lamsbout, met het grote mes van ome Louis, die teentjes knoflook in de bout stak. Helaas heb ik het recept nooit kunnen lospeuteren bij tante Diny. Het was haar geheim. Vanaf het eerste jaar, dat tante Diny in Frankrijk woonde, vierden Leo en ik bijna jaarlijks 2 weken zomervakantie bij haar. Wat genoot ze ervan om de gastvrouw te zijn. Ze had altijd zelf ook vakantie als wij kwamen, zei ze dan! Niets was teveel, samen naar het strandje, samen een toer maken rond het mooie meer, samen naar de supermarkt in Eymoutiers, samen naar Limoges, winkelen en samen zitten op het terras voor haar huis en kijken naar alle auto’s, fietsers en wandelaars, die voorbij kwamen. En altijd groeten naar iedereen. Ze hield van het meer en de bossen. In de bossen plukte ze eetbare paddenstoelen en van zelf geplukte bramen maakte ze overheerlijke jam. En van de bosbessen uit haar achtertuin maakte ze de heerlijkste crème de cassis, die steevast in de droge witte wijn (entre deux mers voor de kenners onder ons) terechtkwam voor een kir. Op vakantie bij tante Diny was een groot feest. Iedere middag en avond voor het eten, was het apéritief-tijd. Ome Louis aan de Ricard en wij aan de kir en de nootjes. En wat kon ze lekker koken, haar grote hobby. Beroemd is haar eerder genoemde gigot, mijn lievelingsgerecht. Ook de zelf gevangen forellen maakte ze schoon en smaakten fantastisch. Ik was ook dol op de tomaten met sjalotjes en zelfgemaakte dressing. Haar desserts waren overheerlijk. Wie kent er niet de mousse au chocolat, oeufs à la neige en crème brulée. Menigeen van ons heeft zo vast zijn eigen favoriete recept bij tante Diny. Het hoogtepunt was haar Irish Coffee, die ze maakte van Jameson whiskey, die ze verstopte achter het gordijn in de gang en alleen voor de Irish Coffee gebruikte… Ik vond het altijd zonde dat ze de alcohol eruit verdampte met een lucifer, maar dat kon ze wel heel goed. En uiteindelijk smaakte de koffie geweldig. 6 augustus 1991 trouwde ze met ome Louis. Ze straalde de godganse dag. Ik mocht haar getuige zijn. Wat was ze gelukkig, en wij …. Toen ome Louis plotseling overleed op 23 juli 1998 stortte haar wereld in. Maar ze was sterk! Ze dacht er niet over om Frankrijk te verlaten. En dus ging ze door met de patch-workgroep, de gym en lange wandelingen door het bos en langs het strandje van het meer. Zelfs toen ze in 2004 haar gezichtsvermogen verloor, nadat ze 3 oogoperaties had ondergaan zonder resultaat, gaf ze niet op. 4 maanden woonde ze bij ons. En weer ging ze terug naar haar douce France. Blindelings kende ze de weg in huis en velen hadden niet in de gaten hoe slecht ze zag. Ze herkende de mensen aan hun stem. En ja, ze had er altijd flink de pas in!!! Ook toen ze zelf nauwelijks meer zag, bleef ze bij de patchworkgroep. Ze kon zelf niets meer maken, maar ze zag kleur en vond het fijn om de andere dames te adviseren. Ze voelde zich nuttig en dat was heel belangrijk voor haar. Tante Diny en ik belden elkaar, iedere zondagochtend om 10 uur… dan dronken we samen koffie en dan zei ze weleens… “Zal ik de helikopter sturen, dan kun je je koffie hier bij mij komen drinken!” Dat telefoneren, deden we al toen ome Louis nog leefde. Na zijn dood merkte ik aan haar stem, dat tante Diny zich steeds vaker eenzaam voelde in het verre Frankrijk. Eind 2011 nam ze de moeilijke beslissing om terug te keren naar Nederland. We vonden een mooi appartement voor haar in Oisterwijk… het weekend van Pinksteren… 3 jaar geleden. Riëtte, Wini en ik hielpen haar verhuizen. Na de verhuizing namen Riëtte, Maartje en ik de zorg voor tante Diny op ons. Hoewel tante Diny blij was terug te zijn in Nederland, miste ze haar huis, haar tuin, de bossen en vooral het meer. En hoewel ik haar gemis begreep, betekende voor mij haar terugkomst, dat ik nu iedere week echt bij haar op de koffie kon gaan. En dat deed ik, iedere donderdag. Samen gingen we ergens koffie drinken, deden boodschappen en kookten we. Aan haar inductiekookfornuis, dat ze in Frankrijk altijd zo graag wilde hebben, heeft ze nooit meer kunnen wennen. Ze vond het allemaal te ingewikkeld. Jammer. Met de jaren verloor ze niet alleen haar zicht, ook ging ze geestelijk achteruit. Aanvankelijk onopgemerkt, maar al snel bleek zelfstandig wonen niet meer mogelijk. In februari 2014 kwam er een kamer vrij in Huiskamer 1 van Catharinenberg; het Grote Huis. En weer hebben we haar verhuisd. Veel respect heb ik voor de verzorgsters, voor hun liefdevolle, respectvolle en meelevende verzorging van tante Diny. Ook in het Grote Huis bleef ik haar wekelijks bezoeken. Vanaf het moment dat ze achteruitging heb ik haar gefotografeerd en heb ik een blog geschreven om die vreselijke ziekte Alzheimer een gezicht te geven. Het was voor mij een manier om er langzaam maar zeker aan te wennen dat mijn lieve tante Diny mij stilletjes ontglipte. Maar zo af en toe, dan was ze er weer. Opeens! Helder, strijdlustig en lachend. Diep van binnen is ze nooit veranderd. Ik herinner me tante Diny vooral als die zeer verzorgde tante met een toilettas vol met snuisterijen, crèmepjes en poedertjes; als de tante bij wie de voordeur altijd open stond voor familie en vrienden; als de eeuwig jonge tante, die liever aan de tafel zat bij de jeugd, dan bij die ouwelui. Tante Diny, je was een fantastische, onvervangbare eigenzinnige knuffeltante met een hart van goud! BIj deze serie foto's hebben we het lied La ballade des gens heureux van Gérard Lenorman gekozen. Riëtte leest het verhaal van meneer Pommeroy voor en Maartje draagt het gedicht voor van Ton Hermans, Ik heb het leven lief. Daarna neemt iedereen afscheid en lopen langs de kist. Van het crematorium gaan we naar Grand Café Meneer van Eijck, waar tante Diny graag naartoe ging. Haar foto zetten we op de bar, met daarbij een glas Kir Royal. Iedereen heeft een glas prosecco in zijn hand gekregen en mijn neef, Cees Verhoeven, de oudste neef van de familie, brengt een toost uit op het leven van tante Diny.
Het is heel gezellig. Zo had ze het graag gezien. Wat ik ook heel fijn vond, is dat er zoveel verzorgsters van tante Diny afscheid zijn komen nemen. Dat doet me echt goed. Aan het einde van de samenkomst besluiten Maartje, Riëtte in ik en Leo, samen iets te gaan eten. Even gezellig met zijn drietjes, de Drie Zusketiers, zoals we onszelf altijd genoemd hebben. En zo sluiten we deze dag af, met een heel fijn gevoel. Dat we er waren voor tante Diny, van het begin in juli 2012 tot het einde in mei 2015.... We besluiten, dat we aan tante Diny's laatste wens gehoor gaan geven. We brengen haar naar Frankrijk waar we haar gaan bijzetten in het graf van ome Louis. De buurtjes in Frankrijk helpen ons daarbij. En dus mag ze nog 1 keer reizen, terug naar haar geliefde Frankrijk. Donderdag 21 mei 2015 om 20.45 uur is tante Diny rustig overleden, in het bijzijn van Riëtte, Maartje en Ria, een van de verzorgsters van Huiskamer 1. Ik had nog een paar blogs liggen, maar die bundel ik nu in 1 blog.... het blog waarin ik langzaam maar zeker afscheid neem van mijn tante. Maandag 4 mei 2015 Ik ga tante DIny ophalen om samen een kopje koffie te gaan drinken bij Kleijn Speijck. De laatste tijd vindt tante Diny troost bij de poppen. Voor haar zijn het echte kinderen. Deze poppen lagen te slapen in een stoel, maar ze kon ze toch niet alleen laten, de "kleintjes" moeten mee. Gelukkig weet Ria haar te overtuigen, dat de "kleintjes" slaap nodig hebben en dat zij er goed op past tot tante Diny terug is. We zitten lekker in het zonnetje, wat niet al te fel schijnt en tante Diny valt steeds in slaap. Telkens zegt ze ook, dat de koffie niet smaakt. Pas toen ik er suiker in had gedaan, dronk ze de koude koffie op. Ze klaart helemaal op als er een hond langs komt, die ook nog wel even gedag tegen tante Diny komt zeggen. We zitten een poosje hand in hand. En de serveerster is zo vriendelijk een foto van ons te maken. Mijn laatste foto van tante Diny en mij. Als we terug zijn in de Huiskamer, zet ik tante Diny in een lekkere stoel. En geef haar 1 van de poppen. Ze begint er meteen tegen te praten. Dat ze zo mooi is. "Vind je het kleintje ook niet mooi?" vraagt ze aan mij. En ze praat en praat. En wiegt en knuffelt het "kleintje". Zo laat ik haar achter. Van Rowan had ik al gehoord, dat tante Diny tegen haar gezegd had: "Als ik mijn man eerder had ontmoet, dan had ik ook baby's gekregen." Tante Diny is altijd stapelgek op kinderen geweest en had heel graag zelf kinderen gehad en dat weet ze nog.... Vrijdag 15 mei 2015 Deze dag ga ik met mijn zus nog even naar tante Diny, maar ze is vandaag helemaal niet aanspreekbaar. Ze slaapt en is niet wakker te krijgen. Ja, toen we binnenkwamen en Hélène zei, dat ze er was, wreef tante Diny over de mouw van haar jasje en zei: "dat is een mooi stofje". Hélène zei: "Ja, jij houdt nog steeds van mooi spulletjes, dit is mijn jasje." Tante Diny beaamde dit en zakte weer weg. We zetten haar in een rolstoel en nemen haar mee naar buiten, lekker even door het park rijden en genieten van het zonnetje. Het lijkt wel of ze gewoon de kracht niet meer heeft om rechtop te gaan zitten.... ik maak me nu toch echt zorgen. We vragen haar of ze terug wil naar de Huiskamer of dat we een rondje door het park gaan maken. Ze brabbelt wat en wijst, dat ze door het park wil. Zo rijden we door het prachtige park bij de Catharinenberg, de boterbloemen bloeien en de bomen staan allemaal in het blad, het is er prachtig, maar tante Diny kan er deze keer niet van genieten. Als we haar terugbrengen naar de Huiskamer en in de lekkere stoel zetten, kan ze niet zelf op haar benen staan. Deze avond gaan we de zussen van tante Diny waarschuwen, want het gaat zo niet goed. 's Avonds komt de arts en die constateert een zware bronchitis en schrijft prednison voor. Zaterdag is ze weer een stuk opgeknapt. Maandag 18 mei 2015 Vandaag heb ik het MultiDisciplinair Overleg over tante Diny met Maartje. Wat wij al weten, is dat het gewoon niet goed gaat met tante Diny. Ze heeft hartfalen en haar hart begint haar steeds meer in de steek te laten. Ze zit nu vaker in een rolstoel dan dat ze zelf loopt. Ze is erg moe en erg snel moe. Daar wordt rekening mee gehouden. Het gymen gaan we stoppen, en er wordt gekeken naar wat tante Diny nog kan. Als ik in de Huiskamer kom, is tante Diny weg, samen met Jantien, de dochter van Riëtte en zelf werkzaam in Huiskamer 5-6. Maartje en ik hebben nog een gesprek over wat te doen in de Huiskamer als tante Diny komt te overlijden. En het is fijn, dat we al het een en ander weten. Ik praat in de Huiskamer met Marian en Sjef, de kinderen van een mevrouw in de huiskamer, met hen heb ik altijd een heel leuk contact. Ik wacht in ieder geval tot tante Diny terug is, want ik ga vrijdag op vakantie en ik wil haar nog even zien voor ik ga. Ze komt binnen met Jantien en is erg moe. Als ze in de stoel zit ga ik op mijn knieën voor haar zitten en zeg: "Hallo tante Diny, ik ben het Anne-Marie". Ze kijkt naar me en straalt en lacht: "Ja, dat weet ik wel." Ik omhels haar en hou haar even stevig vast. Er gaat door me heen, dat het wel eens de laatste keer kan zijn, dat ik haar zo vast kan houden. Niet wetende dat.... Ik ga naast haar zitten en drink samen met haar een kopje koffie. Ineens staat ze op, doet de deur open en loopt naar buiten. Daar gaat ze staan, kijkend naar het park. Wat gaat er toch door haar hoofd, vraag ik me af. Wanneer er iemand door de voordeur naar buiten komt, kijkt ze om. Het is Syl, de miMakker van de Catharinenberg. Ze vallen elkaar in de armen en Syl zegt: "Donderdag dan kom ik weer bij je. We maken het dan heel gezellig." Tante Diny is oprecht blij. Mijn allerlaatste foto van tante Diny, een lachende tante Diny, in de armen van Syl/Rosi, die ze toch oh zo graag mocht en dat was wederzijds.
Ik neem die middag afscheid van haar. Geef haar een dikke knuffel en zeg haar, dat ze niet hoeft te wachten op me, tot ik terug kom, maar dat het goed is zo. "Ja", zegt ze, "Het is goed zo." Ik zwaai nog bij het terras en Sjef neemt tante Diny in de arm en gaat met haar voor het raam staan, ze zwaait naar me.... ik heb er geen foto van, maar het is op mijn netvlies gegrifd..... Ik denk dat ik met een gerust hart naar Texel kan gaan, want de prednison heeft zijn werk goed gedaan. Woensdag 20 mei 2015 Maartje wordt gebeld door Mary Jane. Het gaat niet goed met tante Diny, ze is onrustig, heeft slecht geslapen en ze is erg benauwd. Ook is ze 's nachts 2 keer op de grond gevonden door de verzorgsters van de nachtdients. En ja hoor, net deze dag heb ik geen auto en Maartje en Riëtte zijn allebei aan het werk. Na nog een telefoontje, gaat Maartje toch even polshoogte nemen bij tante Diny. Ze wordt om 13.30 uur afgelost door Jantien en om 15.00 uur komt Riëtte. 's Avonds is Maartje er weer met haar moeder, tante Tiny, en zij leggen tante Diny in bed. Daar wordt tante Diny rustig van. Donderag 21 mei 2015 Ik krijg al vroeg een berichtje van Riëtte, dat ze naar tante Diny is, omdat ze niet alleen gelaten kan worden. Ze is erg onrustig, maar te slap om zelf te gaan staan en ze wil steeds uit bed. Wanneer ik binnenkom om half 11, heeft tante Diny de eerste morphine spuit gehad en ligt heel rustig in haar bed. Ze is niet bij kennis. De arts vertelt ons, dat ze ook niet meer bij kennis zal komen en dat ze nu langzaam weg zal glijden.... Ik blijf 4 uur bij haar, dan ga ik naar huis. Het ergste vind ik, dat ik het gevoel heb, dat ik Riëtte en Maartje in de steek laat. 's Avonds om 20.00 uur krijgt tante Diny het Sacrament der Zieken en daar zijn wat familieleden bij aanwezig. Om 21.15 uur is iedereen weg, behalve Riëtte en Maartje. Zij willen nog wat met elkaar bespreken over, hoe en wat de komende dagen. Ria, een lieve verzorgster van tante Diny is toevallig in de Huiskamer en komt binnen om te kijken hoe het gaat. Dan om 21.45 uur overlijdt tante Diny. Ondanks alles.... het is allemaal wel heel plotseling...... De dagen daarna regelen Riëtte, Maartje en ik (ik vanaf Texel) via email, telefoon en whatsapp, de afscheidsdienst van tante Diny. |
AuthorWrite something about yourself. No need to be fancy, just an overview. Archives
Augustus 2015
Categories |